به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

دعای تعجب برانگیز آیت الله مصباح در حج برای موسسه خودش

تاریخ انتشار: ۱۸ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۷۹۴۹۶۵

حجت الاسلام دکتر مجتبی مصباح فرزند آیت الله مصباح یزدی در نشست اساتید دانشگاه و معلمین استان مرکزی که با موضوع تعلیم و تربیت از دیدگاه علامه مصباح در سالن ۸ شهریور دانشگاه اراک برگزار شد، با برشمردن ویژگی‌های نگاه این عالم برجسته در حوزه تعلیم و تربیت، مطالبی به شرح زیر بیان کرد:

یکی ویژگی ایشان اخلاص بود، در مجالس و محافل عمومی به شدت به دنبال پرهیز از ابراز وجود بود، در عین اینکه هر جا که لازم بود یک‌تنه در میدان بود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در بحبوحه ساخت موسسه امام خمینی (ره) دعایشان در حج این بود که خدایا اگر آینده این کار به ضرر اسلام است، کاری کن که پا نگیرد، در حالی که بسیاری از افراد همواره دنبال اسم و رسم بوده‌اند. تاکید ایشان این بود که کار برای غیر خدا هیچ فایده‌ای ندارد.

در دهه هفتاد برای دفاع از اسلام و انقلاب، علیرغم همه تهمت‌ها، پیوسته و بی وفقه از استانی به استان دیگر می‌رفتند تا فضا را روشن کنند. معقتد بود که یک‌نفر لایه خود را سپر ولایت کند.

علامه مصباح (ره) باور واقعی به امام و آقا داشتند، در تبیبن جایگاه رفیع رهبری مثال جالبی داشتند و می‌گفتند که بزرگان همه بزرگ‌تر از ما هستند، اما جایگاهشان با هم‌متفاوت است، ولی ما گاهی، چون کودکان که فاصله زمین تا قله کوه و قله کوه تا ماه را یکسان می‌بینند، ما نیز این جایگاه‌ها را یکسان می‌بینیم، در حالی که فاصله ما تا ماه خیلی بیشتر از فاصله ما تا قله کوه است. به همین‌نسبت جایگاه ائمه اطهار (ع) و با نسبت‌های خیلی بالاتر خداوند است.

آیت الله مصباح شیرین‌ترین، مفیدترین و آسان‌ترین کار را توجه به حضرت، ولی عصر (عج) می‌دانستند و خود ایشان‌نیز در توجه به آن حضرت تلاش دائمی داشتند.

تعبیر آقا (رهبری) در مورد ایشان (آیت الله مصباح) به عنوان "استاد فکر" ناظر به همین ویژگی بود که فکر کردن بر اساس مبانی اندیشه و نظام فکری را یاد می‌داد، نه صرف فکر را. به همین جهت است که دوره‌های طرح ولایت، به فرد توان تشخیص هدف، موقعیت و تکلیف را می‌دهد.

آیت الله مصباح در پاسخ به سوالات و مشاوره‌ها، از مبانی شروع می‌کردند و طوری پله پله بحث را می‌چیدند که خود فرد به جواب می‌رسید. در واقع روش رسیدن به جواب را یاد می‌دادند، نه صرف جواب را.

ویژگی دیگر نظام تربیتی ایشان، عمل ایشان و عامل بودن خود ایشان بود، مثلا سخت‌کوشی در کار علم، در دوران طلبگی از دو ساعت قبل از اذان صبح مشغول کار علمی، مباحثه و تحصیل می‌شدند. این تلاش وافر در عین سادگی در خوراک بود.

نمونه‌ای از مجاهدت و تلاش ایشان به سال‌های ابتدایی پیروز انقلاب برمی‌گردد، با تاسیس ستاد انقلاب فرهنگی، "اسلامی شدن دانشگاه‌ها" سوال اساسی آن نهاد بود که امام خمینی (ره) آن جمع را به سوی حوزه علمیه و حوزه نیز ایشان را به سوی علامه مصباح راهنمایی کردند.

آیت الله مصباح در پاسخ به این ستاد، طرحی به نام تاسیس دفتر همکاری حوزه و دانشگاه ارائه دادند که در آن طرح چند رشته مادر از علوم انسانی مانند روانشناسی، جامعه شناسی و امثال آن که بیشتر با مباحث اسلامی ارتباط داشت، تعیین شده و در آن رشته‌ها، اساتیدی از حوزه و اساتیدی از دانشگاه، هر کدام در رشته خودشان جلسات مباحثه برگزار می‌کردند.

اساتید دانشگاه در هر رشته صد مساله مهم که راجع به آن‌ها نظریات ویژه و قابل اعتنا وجود داشت، به ارائه بحث می‌پرداختند و اساتید حوزه راجع به هر بخش آن نظر می‌دادند که کدام بخش با اسلام سازگاری دارد و کدام سازگاری ندارد، به چه دلیل و در این باره چه باید گفت؟

شروع این کار در تابستان ۱۳۶۱ مصادف با ماه رمضان در دانشگاه الزهراء (س) بود، از صبح تا شب جلسه بود. خود ایشان هم یک درس عمومی ویژه اساتید با موضوع معارف قرآن داشتند. نزدیک ظهر ماه رمضان، در تابستان، در آمفی تئاتر دانشگاه، جلوی پروژکتور‌ها با جلیقه آهنی ضد گلوله درس می‌دادند.

علاوه بر مدیریت علمی، مدیریت اجرایی مجموعه هم با ایشان بود، این حجم کار به گونه‌ای بود که گاهی ساعت خواب ایشان به یک تا دو ساعت محدود می‌شد و گاهی از شدت فشار کار سرشان را زیر آب سرد می‌گرفتند و می‌گفتند سرم داغ کرده! من که در آن ایام، نوجوانی بودم با این سخت کوشی ایشان تشویق می‌شدم.

در این‌نشست، حجت الاسلام محمد بهمنی، از اساتید تاریخ و مدیر انتشارات موسسه امام خمینی (ره) نیز با برشمردن ویژگی‌های آثار و کتاب‌های علامه مصباح گفت: تا به حال از علامه مصباح (ره) بیش از ۱۱۰ عنوان کتاب در قالب ۱۸۰ مجلد اثر، منتشر و هم چنین بیش از ۱۱۲ اثر از ایشان به ۱۳ زبان هم ترجمه شده است.

وی با برشمردن ویژگی‌های منحصر به فرد تفسیر قرآن علامه مصباح، به شرح منظومه فکری این تفسیر پرداخت گفت: این تفسیر ارزشمند، از خدا شناسی به عنوان مهم‌ترین موضوع عالم شروع می‌شود که نتیجه آن، کتاب خدا شناسی در قرآن است.

حجت الاسلام بهمنی افزود: سپس به مهم‌ترین موضوع در خداشناسی که خلقت است، پرداخته که کتاب هستی شناسی در قرآن است. در موضوع هستی شناسی، مهم‌ترین موضوع، انسان است.

او اضافه کرد: به همین تربیت؛ کتاب‌های بعدی اخلاق در قرآن، نظام حقوقی در قرآن و نظام سیاسی در قرآن به نگارش درآمده که این مجموعه یک منظومه برآمده از قرآن است که تا جزئیات پیش می‌رود.

این‌استاد حوزه با بیان اینکه علوم‌انسانی مدرن، دین دنیای جدید است، افزود: آیت الله مصباح از سال ۱۳۳۹ به دنبال این بود که برای مدیریت جامعه بر اساس قرآن، باید معارف قرآن استخراج شود که نام این را علوم انسانی اسلامی نهاده‌اند

او بیان کرد: یکی از ویژگی‌های ایشان در حوزه تعلیم و تربیت، تمرکز بر مسائل مورد نیاز در این بخش است. ایشان به تاسی از استاد خود مرحوم علامه طباطبایی، صرفا در فقه، اصول و دروس جاری حوزه فعالیت علمی نکردند بلکه به مسائل روز هم توجه جدی داشتند.

حجت الاسلام بهمنی گفت: علامه طباطبایی جای اخلاق، تفسیر قرآن و علوم‌عقلی را در حوزه خالی دیدند، بنابراین به این سه مقوله مخم پرداختند. از جمله در حوزه عقلی، کتاب اصول فلسفه و روش رئالیسم را با زبان ساده برای جوانان در برابر هجمه کمونیزم نگارش کردند، شاگردان ایشان از جمله شهید مطهری و علامه مصباح هم در تداوم راه ایشان به طور خاص در این سه حوزه به فعالیت پرداختند.

او گفت: مرحوم علامه مصباح هم برای این کار برنامه ریزی کرده و با راه اندازی موسسه در راه حق، اقدام به شناسایی طلاب توانمند و برگزاری دوره‌هایی برای پاسخ به نیاز‌های روز جامعه کردند و حتی برای طلاب، توسط دبیران دبیرستان‌ها و اساتید دانشگاه، کلاس‌های آموزش فیزیک، زیست، زبان و علوم انسانی برگزار می‌کردند.

این استاد حوزه ادامه داد: پس از پیروزی انقلاب اسلامی این کار‌ها توسط ایشان به حضرت امام (ره) ارائه و با حمایت جدی امام خمینی (ره) برای تقویت و توسعه کار همراه شد؛ ر جلسات قبل از پیروزی انقلاب با انقلابیونی مثل شهید بهشتی، "چگونگی مدیریت نظام بر مبنای اسلام" سوال محوری جلساتشان بوده که این دغدغه تا آخر با ایشان و منشا حرکت برای تولید علوم‌انسانی اسلامی بود.

او ادامه داد: در ماه‌های آخر حیات شریفشان و در حالی که گاهی فقط یک ساعت در طول روز می‌توانستند بنشینند و کار کنند؛ دغدغه مهمشان، گردآوری فهرستی از سوالات و دغدغه‌های جوانان، نظام‌بخشی به آن‌ها و بررسی میزان پاسخ به آن‌ها بود که علاوه بر راه اندازی موسسات و مراکز علمی، ویژگی دیگر ایشان شاگرد پروری بود.

حجت الاسلام بهمنی تاکید کرد: شاگردپروری ایشان منحصر به ارائه درس در کلاس نبود، بلکه به مشکلات شخصی و خانوادگی شاگردان به شکل فردی هم رسیدگی کرده و گاه برای حل مشکل یک‌نفر از شهری به شهر دیگر می‌رفتند و ساعت‌های بسیاری از وقت خود و خانواده را به رفع مسائل و معضلات شاگردان اختصاص می‌دادند.

او گفت: ویژگی دیگر، نظام‌مند بودن مبنای تعلیم و تربیتی آیت الله مصباح بود. یعنی مبتنی بر نظام فکری منسجم بود. ایشان در برابر این‌پرسش که آموزه‌های دین از اصول تا فروع چه ربطی به هم دارند، مجموعه معارف دینی را نه، چون شاخه‌های یک دسته گل، بلکه مثل یک درخت که ریشه، تنه، شاخه، برگ، گل و میوه آن با هم ارتباط زنده و ارگانیک دارند، می‌دانستند.

باشگاه خبرنگاران جوان مرکزی اراک

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: آیت الله مصباح یزدی آیت الله مصباح تعلیم و تربیت علوم انسانی علامه مصباح حجت الاسلام امام خمینی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۷۹۴۹۶۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

اندیشه‌های قرآنی رهبر معظم انقلاب تبیین و نشر داده شود

رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بر ادامه و احیای رویکرد تفسیری امام خامنه‌ای در میان فرهیختگان قرآن پژوه تأکید کرد. - اخبار استانها -

به گزارش خبرگزاری تسنیم از قم، آیت‌الله سیدهاشم حسینی بوشهری امروز در کنگره بین المللی اندیشه های قرآنی حضرت آیت الله خامنه ای و اجلاسیه اساتید معارف اسلامی سراسر کشور که در دانشگاه معارف اسلامی قم در حال برگزاری است، ضمن تبریک روز معلم و تجلیل از یاد و خاطره استاد شهید مطهری، با اشاره به روایتی از امام هادی علیه السلام در رابطه با جایگاه قرآن در تجلی زندگی مومنانه اظهار داشت: با این که همواره معارف قرآنی در مسیر تحقیق، پژوهش و ترویج و نشر و بسط قرار دارد، همچنان شادابی و طراوتش حفظ و روز به روز بر آن افزوده می شود.

وی با تاکید بر اینکه خداوند متعال قرآن را به گستره فراگیر تمام زمان ها تا روز قیامت نازل کرده است، گفت: امام هادی علیه السلام در پاسخ به این سوال که چه سرّی است که قرآن هر چه بیشتر خوانده و بحث شود، بر تازگی و طراوت آن افزوده می شود؟ فرمودند: چون خداوند تبارک و تعالی، آن را تنها برای زمانی خاص و مردمی خاصّ قرار نداده است. از این رو، در هر زمانی و برای هر مردمی، تا روز قیامت، تازه و باطراوت است.

آیت الله حسینی بوشهری ضمن اشاره به اهمیت تبیین، توضیح و نشر اندیشه های قرآنی رهبر معظم انقلاب از دست اندرکاران برگزاری این کنگره تشکر کرد و افزود: امامین انقلاب بر این موضوع تصریح داشتند که با انس با قرآن و تامل در آیات الهی، از زاویه نگاه قرآن می شود به دل ها راه یافت و در دل ها نفوذ کرد.

وی ضمن تأکید بر ادامه و احیای رویکرد تفسیری امام خامنه‌ای در میان فرهیختگان قرآن پژوه به نوع نگاه قرآنی رهبر معظم انقلاب به موضوعات متعدد اجتماعی اشاره کرد و گفت: رویکرد قرآنی رهبر معظم انقلاب پیش از انقلاب و بعد از انقلاب متفاوت بوده، و تفسیر آیات الهی را مبتنی بر اقتضائات و شرایط روز مورد توجه قرار دادند.

آیت الله حسینی بوشهری تفسیر حضرت آیت الله خامنه ای از قرآن را تفسیر اجتهادی دانست و گفت: ایشان از رهگذر عقل و خرد ضمن تفسیر قرآن به قرآن، آیات الهی را مبتنی بر روایات اسلامی تفسیر کردند.

رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم تصریح کرد: رویکرد قرآنی رهبر معظم انقلاب از یک جهت اجتهادی و از جهتی متناظر با موضوعات زمان است.

وی بر اهمیت پایش همه جانبه اندیشه های قرآنی رهبر معظم انقلاب تاکید و بیان کرد: برخی از اساتید در بررسی کلمه به کلمه و جمله به جمله تفاسیر امام خامنه ای، نکات بدیعی را در رابطه با روش و گرایش تفسیری و قواعد آن ارائه کردند.

آیت الله حسینی بوشهری تدبر در قرآن را از مهمترین نکات پیش از تلاوت قرآن دانست و اظهار داشت: شأن پیامبر شأن تبیینی نسبت به آیات قرآن بود؛  لذا در تدبر به قرآن باید در عین توجه به محکمات، معنای متشابهات را در مسیر ارجاعات علمی قابل قبول استخراج کرد.

وی با بیان این که تفسیر قرآن باید به گونه ای باشد که خواص بپسنند و عوام بفهمند، خاطرنشان کرد: تفسیر قرآن به قرآن رهبر معظم انقلاب همچون سیاق علامه طباطبایی متاخذ از «القرآن یفسر بعضه بعضا» است؛ لذا کسی که می خواهد یک آیه تفسیر کند، باید به سایر آیات قرآن اشراف داشته باشد تا گمراه نشود و به بیراهه نرود.

رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در بخش دیگری از سخنان خود ضمن ارائه تشریحی از تفسیر قرآن به قرآن، به مصادیقی از آیات الهی که مکمل و مفسر دیگر آیات هستند، اشاره و به تبیین برخی از ملاک های زندگی مومنانه از نگاه قرآنی پرداخت.

آیت الله حسینی بوشهری با بیان این که باید به دغدغه های اجتماعی جامعه پرداخت و خود را محصور در احکام فردی ننماییم، تصریح کرد: باید با رویکرد هدایتی و تربیتی وارد میدان تجلی احکام اجتماعی  شده، راه حل ها را از بند بند آیات قرآنی اتخاذ کنیم.

وی قرآن را نسخه شفابخش، موعظه گر، هدایت آفرین و رحمت بخش برای مومنان دانست و افزود: کسی که تحت تاثیر موعظه قرآن قرار گیرد، زنگارها از دل زدوده شده، زمینه هدایت فراهم خواهد شد؛ و کسی که مشمول هدایت شود، مشمول رحمت الهی خواهد بود.

آیت الله حسینی بوشهری با تأکید بر این که نگاه قرآنی رهبر معظم انقلاب را نباید در چند جلد مکتوب خلاصه کرد، خاطرنشان کرد: بحث های تفسیری رهبر معظم انقلاب با راه و سخن ایشان عجین شده است؛ به گونه ای که هرجا سخنی می گویند، مبتنی بر نکته سنجی های دقیق و عمیق معارف قرآنی است.

رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ضمن اشاره به جایگاه سنت های اجتماعی جوامع در نگاه قرآنی، شبهه زدایی از معارف قرآنی در اذهان مخاطبان را یکی از سیره های تفسیری رهبر معظم انقلاب دانست.

وی به تبیین مصادیقی از نحوه پاسخگویی رهبر معظم انقلاب به شبهات مبتنی بر نگاه قرآنی پرداخت و با تاکید بر این که زندگی حقی همگانی است، گفت: اینگونه نیست که یک عده ای هر کاری دلشان خواست انجام دهند و از دیگران بخواهند که ساکت بمانند، نمی شود که رژیم صهیونیستی بزرگترین  جنایات را رقم بزند و در مقابل پاسخ حق دفاع فلسطینیان، رویه محکومیت را در پیش گیرند.

انتهای پیام/